Ev tozunu ortamdan arındırmak için çekim gücü yüksek ve hepa filtreli elektrik süpürgeleri tercih edilmelidir

Alerji İle Yaşam Derneği Yönetim Kurulu Başkanı

Özlem Ceylan

Ev içi ve ofis içi hijyen konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar sizce nedir? Pandemi sonrasında daha da önem kazanan hijyen için bireysel olarak neler yapabiliriz?

Pandemi süresince mümkün olduğu kadar kapalı ve kalabalık alanlardan kaçınmamız tavsiye edilse de normalleşme sürecinde ister istemez iş yeri ve okul gibi ortamlarda küçük gruplar halinde birlikte zaman geçirmemiz kaçınılmaz olmaktadır. Bu nedenle hava koşullarından bağımsız olarak ortamın sık sık havalandırılması, mümkünse ortamda maske ile durulması ve fiziksel mesafenin korunması, sık sık ellerin sabunla yıkanması ve sıkça temas edilen kapı kolu, pencere kulpu, masa yüzeyi, varsa bilgisayar klavyesi gibi nesnelerin en az %70 alkol içeren dezenfektan ile temizlenmesi çok önemlidir. Alerjik bireylerin kapalı mekânlarda daha sık karşılaşılan ev akarı, küf, evcil hayvan tüyü gibi alerjenlerle temas ettiklerinde sık sık hapşırma ve öksürme refleksi ile olası bir enfeksiyon hastalığı çevrelerine bulaştırma ihtimalleri yükselebilir. Bu nedenle alerjik bireylerin doktor kontrollerini aksatmamaları ve tedavilerini devam ettirmeleri bu süreçte çok önemlidir.

Süpürgeler ev temizliği alanında önemli bir araç olarak kullanılıyor. Doğru temizliğin yapılabilmesi için sizce bu cihazların ne tür özelliklere sahip olmaları gerekiyor?

Ev içi alerjenlerin başında ev akarları gelmektedir. Ev akarları; örümcek ailesinden gelen, gözle görülemeyecek kadar küçük mikroskobik canlılardır. Halı, kilim, koltuk, perde, yatak, yorgan gibi tekstil yüzeylerde yaşarlar ve insanların deri döküntüleri ile beslenirler. Sıcak ve nemli ortamlarda çok hızlı üreyen ev akarlarının dışkısında bulunan proteinler bazı kişilerde alerjik reaksiyonlara yol açarak burun akması, hapşırık, öksürük, geniz akıntısı, gözlerde kaşınma ve kızarıklık, burun tıkanıklığı, solunum güçlüğü, hatta bazen deri üzerinde kızarıklık ve kaşıntı olarak karşımıza çıkabilir. Gerek ev akarlarını, gerekse ev akarı artıklarını içeren ev tozunu ortamdan arındırmak için çekim gücü yüksek ve hepa filtreli elektrik süpürgeleri tercih edilmelidir. Ancak piyasada çok geniş bir yelpazede ürün bulunduğu ve tüketicinin kafası ister istemez karıştığı için seçim aşamasında çekim gücü kadar filtreden ortama geri salınan partikül sayısının en az düzeyde olmasına ve kullanılan hepa filtrenin çeşidine dikkat edilmelidir. Yüksek Verimli Partikül Filtresi anlamına gelen HEPA filtrelerin numarası büyüdükçe daha fazla partikül filtre edilir.

Alerjiye neden olan akarlara karşı nasıl bir temizlik yapılmalı ya da nasıl davranılmalı? Alerjik kişinin yaşadığı ya da çalıştığı ortamda Hepa filtreli süpürgeler ile sık sık temizlik yapılması çok önemlidir ancak bunun yanı sıra ortamdaki tekstil yüzeylerin azaltılması, yatak, yorgan, yastık için anti-akar kılıfların kullanılması, ortam içi nem oranının nem ölçer ile takip edilerek %40-50 arasında tutulması, yine ortam içi sıcaklığın 20°C üzerine çıkmasının engellenmesi de gerekir. Yine ev akarı alerjisi olan çocukların pelüş oyuncaklardan uzak tutulması, yün kıyafet kullanmaktan kaçınılması, kıyafet ve nevresimlerin 60°C’den yüksek ısıda yıkanması korunma tedbirleri arasında sayılabilir. Unutmamak gerekir ki; yaşam alanlarımızı akarlardan tamamen arındırmamız mümkün değildir ancak doğru temizlik şekli ile akarların yaşayabileceği tekstil yüzeyleri azaltmak ve su ihtiyaçlarını karşıladıkları ortam nemini azaltmak gibi tedbirlerin alınması ile alerjik kişilerin şikayetlerinde önemli oranda azalma sağlanabilir.

Buharlı temizlik yapan süpürgeler alerji konusunda yeteri kadar etkili mi?

Ev akarlarının yüksek ısıda yaşayamadıklarını biliyoruz. Dolayısıyla ısıl işlemler akarların öldürülmesine yardımcı olacaktır. Öte yandan ölmüş akarların da ortamdan uzaklaştırılması önemlidir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta ortama salınan buhar miktarı ve bu buharın iç mekânlarda hapsedilmemesidir. Keza ortam nemi %50 üzerine çıktıkça akarların tekrar üremesi için elverişli bir zemin hazırlanmış olur. Bu nedenle yoğun buhar salınımı ile ortam nemini arttırmaktan kaçınmak gerekir. Aynı durum ev içinde buhar üretiminin yoğun olduğu mutfak ve banyolar için de geçerlidir. Mutlaka buharın ortamdan tahliyesi sağlanmalıdır.