GfK Türkiye ve İsrail Perakendeci İlişkileri Direktörü Serkan Bektaş
GfK Türkiye Perakendeci İlişkileri Müdürü Kübra Öztürk
Black Friday dönemi ticaretin hem online hem de offline tarafta canlandığı yılın en önemli zamanlarından biri. Son dönemde genel olarak satışlarda nasıl bir hareketlilik yaşandı?
Ülkemizde Black Friday döneminin, sektör verilerimizde ciddi anlamda çıkışını gördüğümüz ilk yıl, 2020 yılı diyebiliriz. 2023 yılına geldiğimizde ise 47.hafta yani Black Friday haftasında oluşan satış hacmi, Amerikan doları (USD) bazında 2020 yılına göre 4,5 kat arttı. 3 yıl içinde bu kadar büyük bir artış görmemiz, Türk tüketicisinin bu dönemden beklentisinin çok yükseldiğini bize gösteriyor.
Tüm dünyada ve özellikle Avrupa’da 2021 yılı Black Friday satışlarında zirvenin görüldüğü yıldı, sonraki yıllarda aynı hacim yakalanamadı. Türkiye’de ise 2021’de bir önceki yıla göre büyük bir sıçrama yaşanmasına rağmen artış devam ediyor. 2022’de bir önceki yıla göre USD bazlı %14, 2023’te ise, 2022 yılına göre %17 daha fazla satış cirosu üretildi.
Son yıllarda ülkemizde gördüğümüz diğer bir gelişme ise satışların sadece online tarafta değil mağazalar tarafında da artış göstermesi. 2020 ve 2021 Black Friday dönemi pandemi koşulları altında gerçekleşmişti ve online tarafın ağırlığı çok yüksekti. Son 2 yıldır ise mağaza fiziki satışlarında da bu dönemde ciddi bir canlanma gördük. 2023 yılında 47. hafta mağaza satışları, 2023 yılı ortalama bir hafta satışının %50 üzerinde gerçekleşti. Her ne kadar online olarak baktığımızda bu artış %113 yani iki katın üzerinde de olsa artık bu dönemin sadece online tarafa değil tüm piyasaya hacim kazandırdığını net bir şekilde belirtebiliriz.
Yine son yıllarda oluşan diğer bir faktör da satış artışlarının 47. haftadan ziyade, tüm Kasım haftalarına yayılması. 2020 yılında 47. hafta ile sınırlı kalan çıkış, 2021 ve 2022’de 11.11 haftası olan 45. haftada da görülürken 2023’te yani bu yıl tüm Kasım haftalarında canlılık görüldü.
Geçen yıllara kıyaslandığında öne çıkan kategori ve ürünler neler oldular?
Ülkemizde önceki yıllarda IT ve Telekom kategorilerinin bu dönemde öne çıktığını görüyorduk. Sonraki yıllarda mutfak aletleri ve elektrikli süpürgeler de dikkat çekti. Bu yıl ise beyaz eşya kategorilerinin de artık bu döneme dahil olduğunu söyleyebiliriz. Avrupa’da ise bu yıl artışlar, sanal gerçeklik gözlükleri, bluetooth hoparlörler gibi elektronik ürünler ile birlikte yeni nesil fritözler, kahve makineleri gibi mutfak ürünlerinde görüldü.
Bu Black Friday döneminde beyaz eşya ve küçük ev aletleri segmentlerinde hangi ürünler öne çıktı, daha çok satıldı ve rağbet gördü?
Bu yıl küçük ev aletlerinden, bu dönemde en çok ciro üreten kategoriler, ilk olarak elektrikli süpürgeler, ikinci olarak yeni nesil fritözler ve üçüncü olarak da çay/kahve makineleri oldu. Bu grupların alt segmentlerine indiğimizde ise öne çıkanlar şarjlı dik süpürgeler, robot süpürgeler ve tam otomatik espresso makineleriydi.
En fazla büyüme gösteren KEA kategorilerine bakarsak, %200 büyüme ile lazer epilasyon cihazları önde geliyor. Onun arkasından şarjlı dik süpürgeler %193 ve espresso makineleri %133 büyüme ile pazarda yer aldı. (2022 yılı 47. haftaya kıyasla USD bazında)
Beyaz Eşya tarafında ise Kurutma Makineleri hem ciroya katkı hem de büyüme açısından önde gelen ürün oldu bu dönemde. Onun ardından ise Çamaşır Makineleri ve Klima cihazları yer aldı.
Bu kategorilerde yıldızlaşan bir ürün oldu mu?
Yıldızlaşan tek bir kategori seçmek gerekirse bunun için kesinlikle Kurutma Makinesi diyebiliriz. 2023 yılının, adetsel olarak %112 ile en çok büyüyen kategorilerinden olan Kurutma Makinesi, 47. haftada da geçen yılın aynı dönemine göre USD basında %195 artış gösterdi. 2022 yılının 47. haftasında tüm kategoriler içinde (ki buna akıllı telefon, IT ürünleri gibi tüm kategoriler dahil) 19. Sırada iken, bu yıl ilgili haftada en çok ciro üreten 10. kategori haline geldi.
Tüketicilerin bu iki segment özelindeki satın alma eğilimi geleneksel kanallarda mı, e-ticarette mi daha fazla oldu?
Günümüzde omnikanal kavramı perakende dünyasında önde gelen kavramlardan. Gerek bayilik yapısı ile çalışan büyük markalar gerekse teknoloji zincirleri de son yıllarda bu alanda çok fazla yatırım yaptı. Bunun sonucu olarak da Black Friday döneminde artık tüketicilerin sadece online perakendecilere değil, tüm kanallara yöneldiğini görüyoruz. İlk bölümde de değindiğimiz gibi 47. hafta fiziki satışlarında dahi ortalama bir haftaya göre %50 artış gördük. Bu da bize markaların ve perakendecilerin bu dönemde yaptıkları pazarlama aktivitelerinin sadece online kanalda değil tüm kanallarda etkili olduğunu gösteriyor.
İlk yorum yapan olun