Okula başlama hem çocuk hem aile için büyük bir yenilik ve değişimdir. Okula olumlu bir başlangıç çocukların tüm okul hayatını etkileyeceğinden bu sürece hazır olunması çok önemlidir. Yeni bir ortama, farklı kişilere uyum kadar, tüm gelişim alanlarında belli bir olgunluğa erişilmiş olması gereklidir. Okul öncesi eğitimin temel amacı çocukları bilişsel, sosyal-duygusal, dilsel ve fiziksel olarak hayata hazırlamaktır. Bu alanlar birbirinden tümüyle bağımsız değildir. Herhangi birinde yaşanan bir sorun diğer alanları da etkileyebilmektedir.
Okula hazır oluş zamanı çocuktan çocuğa farklılık gösterebilmektedir. İlköğretime başlamadan önce her çocuğun hazır olup olmadığının ölçülmesi gerekir. Vaktinden önce okula başlayan çocuğun yaşayacağı hayal kırıklığı ve özgüven eksikliği, öğrenme hevesini kırarak tüm okul yaşantısını olumsuz bir şekilde etkileyecektir.
Okula hazır olma, öğrenmeyi duygusal açıdan zorlanmadan başarabilme, kendinden beklenen sorumlulukları kolaylıkla yerine getirme, akademik yaşam için gerekli bilgi ve becerilerin kazanılmasını gerektirir. Sosyalleşme, ilişki kurma, sorunla baş etme, duygularını ve bedenini tanıma gibi genel yaşam becerileri de okula hazır oluşta kritik faktörlerdir.
Okulun ilk günlerinde uyum konusunda bazı sorunların yaşanması mümkün ve doğaldır. Ayrıca bu günlerde çocukların her zamankinden daha fazla ilgi ve sevgi ihtiyacı duydukları unutulmamalıdır. Çocuklar uyum süreçlerini farklı boyutlarda yaşayacaklardır. Bu durum ailenin ve okulun tutumuna göre de değişecektir.
Okula gitmek istememenin ardında ayrılık kaygısı, doyurulmamış psikolojik ihtiyaçlar, başarısız olma korkusu, çekingen/utangaç kişilik yapısı gibi nedenler olabilir. Aşırı korumacı bir aile ortamı, çocuğun her istediğinin yapılması da uyum sürecini güçleştirmektedir. Ayrıca, okulda uyulması gereken kurallar olması, okula gitmek için erken yatma gerekliliği, kas gelişimi açısından çocukların bazı etkinliklerde zorlanması da çocukların okula gitmeyi reddetmesine neden olabilmektedir.
Uyum sürecini kolaylaştırmak için neler yapabiliriz?
- Okula uyum sürecinde kararlılık ve tutarlılık çok önemlidir. Verdiğiniz sözleri mutlaka yerine getirin.
- Okul başlamadan önce çocuğunuzu okula, tanışmaya götürmeniz iyi olacaktır. Sınıfını ve öğretmenini görmesi okulla ilgili belirsizlik ve kaygı duymasını azaltacaktır.
- Güven, çocuğunuzun bu süreçte ihtiyaç duyacağı en önemli şeydir. Kendine güvenini sağlamaya çalışın. Bunun için yaptığı olumlu şeyleri vurgulayabilirsiniz.
- Kendi kaygı ve endişelerinizi çocuğunuza hissettirmeyin. Ayrılma süreciyle ilgili çocuğunuzun yanında konuşmayın, bu süreçte duygusal davranışlardan ve ağlamadan kaçının.
- Okula tam zamanında gelmeye çalışın, beklemek kaygıyı arttırabilir. Onu almaya ne zaman geleceğinizi, anlayabileceği bir şekilde ona net olarak anlatın. Vedalaşma sürenizi ne kaçar gibi kısa ne de gereğinden uzun tutun.
- Çocuğun ayrılmakta güçlük çektiği kişiler tarafından okula getirilmesi, okulun ilk günü kalabalık bir aile grubu içerisinde okula gelinmesi uyumu güçleştirir.
- Özellikle uyum sürecinde beslenme konusundaki yaklaşımınız esnek olmalıdır.
- Okula düzenli devamlılık gerekmektedir. Çocuğunuzun okula gitmediği günler olursa bunları kutlarcasına, çok eğlenceli bir şekilde geçirmeyin.
- Hastalanma ve tatil nedeniyle çocuklar okuldan uzak kaldığında uyum konusunda geri dönüşler olabilir.
- Evde çocuğu öğretmeni ile tehdit etmemeli ve öğretmen hakkında olumsuz konuşulmamalıdır.
- Çocuğunuz uyum güçlüğü yaşıyorsa mutlaka öğretmeniyle iletişim kurup, onun desteğini almalısınız.
- Çocuk okula geldiğinde ebeveyninin yanında ağlamasına rağmen ebeveyni okuldan ayrıldıktan sonra ağlamayı bırakıp faaliyetlere katılıyorsa kaygılarını bitirmiş demektir.
- Çocuğun okula hazır olması kadar sizin çocuğunuzu okula göndermeye hazır olmanız da önemlidir. Çocuğunuzdan ayrılırken yalnızlık, çaresizlik, suçluluk, kaygı, çocuğu kaybetme korkusu ve hatta öfke gibi duygular yaşıyorsanız onlarla yüzleşin. Güvenerek ve tereddüt etmeden çocuğunuzu okula bırakabildiğiniz zaman, çocuğunuzun da bu ayrılıkla başa çıkabildiğini göreceksiniz.
Özge Ar
İlk yorum yapan olun